.jpg)
Zwyczaje żywieniowe starszych i młodszych pokoleń znacznie się różnią. Seniorzy zwykle są przyzwyczajeni do tradycyjnej, polskiej kuchni, pełnej niegdyś naturalnych składników, które dziś, w dobie masowej produkcji coraz częściej tracą na składnikach odżywczych. Pewnie wielu z nas pamięta unikalne smaki zup czy ciast przygotowywanych przez nasze babcie – były wyjątkowe i smaczne, ale też niejednokrotnie tłuste. Wynikało to ze specyfiki żywienia tamtych czasów, gdzie często jeden posiłek musiał starczyć na niemal cały dzień pracy. Świadomość różnic w sposobie odżywiania kiedyś i dziś, okazuje się kluczowa dla zrozumienia i zmiany zwyczajów żywieniowych Seniora.
Jak dopasować dietę dla osoby starszej? Po pierwsze należy zastanowić się na co choruje Senior, jakie ma zwyczaje żywieniowe, jak jego organizm reaguje na konkretne produkty spożywcze. Pomocna może się tu okazać pomoc lekarza, który wskaże co warto włączyć do diety, a czego Senior ma unikać. Najczęstsze choroby i zaburzenia, które determinują jadłospis, to zwykle:
nadciśnienie tętnicze i inne choroby układu krążenia
cukrzyca
osteoporoza
choroby żołądka i układu trawiennego
choroby będące wynikiem niezdrowego stylu życia, np. nadużywania alkoholu
W przypadku nadciśnienia tętniczego przyczyną zwykle jest otyłość. Należy przyjrzeć się ile słodyczy i tłustych potraw spożywa Senior i ograniczyć ilość tłustych składników lub wybrać zdrowsze zamienniki. Przy zakupie mięsa wybierać chudsze wędliny, a oleje czy smalec zamienić np. na oliwę z oliwy lub bardzo ostatnio polecany olej lniany, który zawiera min. kwasy omega-3 obniżające tzw. zły cholesterol. Słodycze, zarówno przy otyłości jak i podwyższonej ilości cukru we krwi można zamienić na znacznie zdrowsze owoce, jednak w przypadku zdiagnozowanej cukrzycy należy jednak ściśle trzymać się zaleceń lekarza. Nadmierna ilość soli w potrawach i cukru w herbacie to typowa „bolączka” diety osób starszych. Tu najlepiej zacząć przyzwyczajać Podopiecznego do mniejszej ilości. Na początku Senior może narzekać na smak potraw, ale po ok. 2 tygodniach zapomni, że kiedykolwiek sypał 2-3 łyżeczki cukru do herbaty...
Częstym problemem zdrowotnym są również wszelkie choroby kości i stawów, w tym osteoporoza. Tu z pomocą mogą przyjść produkty bogate w wapń i witaminę D, takie jak mleko i jego przetwory, owoce, niektóre warzywa (np. strączkowe), ryby, orzechy, kasza gryczana, czy wspominany już lniany olej i oliwa. Absolutnie niezalecane są z kolei tłuste mięsa, smalec, sól czy kawa i mocna herbata. Warto spróbować przekonać Seniora np. do zielonej herbaty, a jeśli ta nie smakuje warto posłodzić ją łyżeczką miodu, np. lipowego.
Wiele chorób u Seniora jest niestety wynikiem niezdrowego trybu życia, czego objawem w późnym wieku jest np. owrzodzenie żołądka, anemia, lub problemy z wątrobą. Osoby z wrzodami muszą unikać ostrych, bardzo kwaśnych i ciężkostrawnych potraw. Niestety często oznacza to całkowitą rezygnację ze smażonych dań czy ulubionego bigosu na rzecz potraw mlecznych (tu można wybrać produkty bez laktozy) czy delikatnych zup warzywnych. Alkohol, papierosy i mocna kawa zwykle powodują znacznie większe skutki uboczne niż w przeszłości, zaburzając działanie organizmu i prowadząc np. do anemii.
Co więc jest zalecane w przypadku diety osoby starszej? Wszystko co zdrowe i bogate w składniki odżywcze, czyli: białko, witaminy, minerały, pod postacią ryb, jajek (tu wskazane maksymalnie 2-3 sztuki tygodniowo), mleko i nabiał, chude mięso i wędliny, tłuszcze roślinne, orzechy, kasze, zioła takie jak pietruszka, czosnek, czarny bez i wiele innych. Nie należy też zapominać o podawaniu Seniorom dużych ilości płynów oraz czystej, niegazowanej wody. O czym zaś należy zapomnieć raz na zawsze? O złych nawykach żywieniowych, które szkodzą w każdym wieku, dlatego zmieniając dietę Podopiecznego na mniej tłustą, słodką i ciężkostrawną warto przy okazji zmienić i swoje własne nawyki.